Tarih
Kaynaklarda “Türkmen Ekradı” olarak gösterilen Parçekanlu Cemaati, “Cihanbeglü” aşiretinin bir koludur. Ağırlıklı olarak Doğu ve Güneydoğu anadolu bölgelerinde yaşamaktadırlar.
Bilinen kaynaklarda ” Parçekanlu Cemaati” olarak zikredilen aşiret, Harput Sancağı Hersini nahiyesine tabidir.
1518 tarihli Harput Tahrir defterine göre, bu tarihte 52 vergi hanesi olan cemaatin, 1523′de 71 ve 1566 tarihli tahrir defterinde ise 223 hane olduğu görülmektedir. Bu rakamlardan o tarihlerde Harput Sancağının en kalabalık köylerinden biri olduğu görülmektedir.
Hersini nahiyesi, bu günkü Merkez ilçe ile Baskil ilçesi arasında kalan dağlık alanı kapsamaktadır.
Cihanbeglü aşiretinin büyük bir kolu olan aşiretimiz Rakka, Erzurum, Diyarbakır, Elazığ, Malatya, Sivas, Konya ve Ankara illerine dağılmışlardır. Farklı tahrir defterlerinde farklı hane ve fert sayılarının veriliyor olması aşiretimizin göçebe bir hayat sürmesinden kaynaklanmaktadır. 1554 yılında aşiretin kethüdalığına (aşireti devlet nezdinde temsil eden kişi) İbrahim isimli bir zat getirilmiştir.
Aşiretin bir çok bölgeye dağılmış olmasının, Osmanlı Devleti’nin bölgeyi fethi sırasında, Osmanlı-Safevi savaşlarının neticesindeki yer değişikliklerinden kaynaklandığı düşünülmektedir.
Rakka bugün Suriye sınırları içerisinde bulunmaktadır. Selçuklular ve Memluklulardan sonra 1517′de Yavuz Sultan Selim tarafından Osmanlı idaresine alınmıştır.
Konya’da Cihanbeyli, Kulu, Ankara’da Haymana, Polatlı, Sivas’da Zara, Divriği ve Çetinkaya, Şanlıurfa’da Ceylanpınar ilçelerinde Elazığ’da Goran, Serni, Han İbrahim Şah, Zaratü, ve Malatya’da Parçikan(Bozburun) köylerinde parçikanlılar yaşamaktadır. ancak Akrabalık bağları olarak sadece Elazığ ve Malatya’daki köyler arasında bir bağ sürmektedir.
Yine tarihimize ışık tutabilecek bir başka eser ise Molla Osman’ın 18.yy’da yazdığı el yazması ilmihaldir. Bu ilmihalde yazar kendisini Cihanbeglü Molla Osman olarak tanıtmıştır.
1560 tarihli Kanuni devri Malatya tahrir defterinde Parçikan aşireti köyü Kuseyn ismi zikredilmektedir.
Malatya Pütürge ilçesi civarında ve Kömürhan Köprüsü – Hankendi arasındaki köylerin ekseriyeti yine Parçikan aşireti mensubudurlar. Sicillerde aşiretimiz müslim olarak kayıt altına alınmıştır.
Sınrılı sayıda araştırma neticesinde tarihimiz ile ilgili elimizde yukarıda anlatılan bilgiler mevcuttur. Derneğimiz ileriki yıllarda üniversitelerimizin tarih bölümlerine konu ile ilgili yüksek lisans ve doktora tezleri hazırlatmayı planlamaktadır.
Kaynaklar:
1- Cevdet TÜRKAY, “Osmanlı İmparatorluğunda Aşiret ve Cemaatler”
2- XVI. yüzyılda Harput Sancağı 1518-1566
Yrd. Doç. Dr. Mehmet Ali ÜNAL
Türk Dil Kurumu Ankara-1989
parcikan.org