Hızır Aleisselam Abu hayat ı (Ölümsüzlük Suyu ) içerek ölümsüzlüğe ermiş diye inanılır.
Kendisine Tanrı tarafından batın bilgisi (Ledün İlmi-Hakikat ilmi-Gerçek ilmi) verilmiş diye anlatılır. Dar zamanlarda imdada yetiştiğine inanılan bir peygamber ermiş kişi olarak anlatılır.
Ölümsüzlüğü ile ilgili bilgi bulunmamakla, halk inanışlarına göre, Hızır İSRAFİL "ölüm meleği" ile görüştükten sonra yer yüzünde Allah´ın dinini koruyup kollamak için ölümsüzlüğe ulaşır.
Yahudi Süryani kaynaklara göre;
Peygamberliğinden bahsedilen (İskender Zulkarney) insana ebedi hayat veren bir çeşme olduğunu alimlerinden öğrenir ve inanır. Bunu aramak için askerleriyle yola çıkar, yolda başına gelen doğal olaylar nedeniyle askerlerini kaybeder, yanında yalnız aşçısı kalır.
Karınlarını doyurup biraz istirahat etmek için bir çeşme kenarında konaklarlar, aşçısı beraberinde getirdikleri yiyecekleri hazırlamak için çeşmenin başına gider, orada olan tuzlu balığı yıkamak için balığı suya uzattığında balık suya değer değmez canlanır ve suya atlar, atlar atlamaz kaybolur. Aşçı bu suyun aranan su olduğunu inanır ve bir miktar içer gelir.
Zulkarney´e anlatır. Zulkarney de aynı çeşmeden içmek ister. Kalktığında çeşmeyi yerinde göremez.
İslami Kaynaklarda ki Mevcut metinler Şöyle söyler;
Zulkarney halasının oğlu olan Hızır la, ebedi hayat veren, insan üstü güç kazandıran bu çeşmeyi birlikte aramaya çıkar. Zulkarney halasının oğlu Hızır la askerlerinin refakatında yoculuğa başlar, yolda bir fırtına yüzünden Zulkarney ve Hızır askerlerden ayrı düşerler. Bir hayli maşakkattan sonra buldukları hayat çeşmesinin yeri olan karanlıklar diyarına gelirler, çeşmenin yerini aramak için, Zulkarney bir tarafa Hızır bir tarafa çeşmeyi aramak için ayrılırlar. Uzun macaralardan sonra günlerce yol alırlar. Bir gün Hızır ilahi birses duyar ve bir nur görür. Bu sesin kendini çektiği yerde varınca hayat çeşmesini görür, suyundan içer ve yıkanır. Hem ebedi hayata kavuşur hem de insan üstü güç ve kabiliyetler kazanır.
Zulkarney´i arar bulur durumu ona anlatır. Dönüp çeşmeyi ararlar, fakat bir türlü çeşmeyi yerinde bulamazlar.
Zulkarney makamına döndükten bir müddet sonra ölür.
Zulkarney 124 nebiden birisi olarak Kuran da adı geçer. Yani Peygamber olarak bilinir.
Zulkarney kaynaklarda görüldüğü gibi NUH Aleisselamın torununun YUHAnın soyundan geldiği söylenir.
Bir çok kaynaklarda ve KURAN da dinsel ve din dışı pek çok yapıtlarda,
Hızır dan
İlyas dan
İskender Zulkarney den ilişkilerinden söz edilir.
Hızır Aleisselam, Zulkarney´den sonra
-İbrahim Halilüllah
-H.Musa
-H.İsa
-Hatta Haz Muhammet le de buluştuğu görüştüğü yazılır anlatılır.
Haz Muhammed; bir hadisin de, Oturduğu yer otsuz bir yer, o kalkıp gittikten sonra yerleri yemyeşil otlarla dalgalanır der.
Büyük tasavuf adamı "Muhiddin Arabi" (El fütühat ül mekkiye) adlı yapıtında Hızır la ilgili rumuzlara oldukça yer verir.
Muhuddin Arabi 11 yy sonlarında yaşamış
Hacı Bektaş Veli, adına yazılan velayetname nin 75, sayfasında Hızırın kendini ziyaret ettiği yazılır.
Evliya Çelebi; Seyahatname sinde Hızır´ın Anadolu da çeşitli yerlerde mucizeler göstermiş olduğu anlatılır.
Evliya Çelebi 16 yy da yaşamış
KURAN da (KEHF) suresinin 60-80 ayete kadar Musa Peygamber i sınava çeken genç görünümlü birisinin HIZIR Aleisselam olduğu söylenir. Bu sınavın yapıldığı yerse (Cebelitarık Boğazı) denilmekte.
Halk arasında anlatıldığı gibi, (Su da -Kara da- Hava da) Allahın halifesi vekilidir. Darda sıkıntılarda kalanlara çağrıldığında yardıma gelir.
Yine rivayete göre,
-İbrahim Ethem
-Maruf Kerhi
-Bisri Hafi bunların Hızır la karşılaştığı denilmekte
Ayağında kırmızı pabuçlar,
Üzerinde çiçeklerden örülmüş cüppesi
Ak sakallı nur yüzlü bir yaşlı olarak göründüğü anlatılır
Eski takvime göre "30 Ocak 2 Şubat" günlerinde oruç tutarlar ve sonunda "Hızır hediği, Kömbesi" pişirip konu komşuya dağıtırlar ve kurban keser cem de yaparlar.
Yetişkin gençler arasında oruç günlerinde su içmeden yatıp rüyada su verecek birisi niyet edilir.
Anadolu Alevilerine göre ayrıca 5-6 Mayıs da her yıl iki günü birbirine bağlayan, kardeşi veya arkadaşı (İLYAS´la- HIZIR) yeryüzünde buluşup tabiat´a canlılık verirler.
Edirne Bektaşileri, batı ve güney Anadolu tahtacıları-Çepniler – Orta Anadolu Kızılbaş Alevileri aşağı yukarı aynı anlamda kutlarlar, Lokmalar edilir oruçlar tutulur ve cemler düzenlerler,
Bu günün adına da, Sohbet ve şenlik bayramı derler.
Saygılarımla